09 May 2022
blog

Turboliquidatie, misbruik en mogelijke oplossing?

Blog

Een rechtspersoon kan overgaan tot turboliquidatie indien er geen baten meer zijn. De rechtspersoon houdt dan op te bestaan. De keerzijde van deze procedure is het gebrek aan toezicht en controle. Hierdoor worden rechtspersonen nog wel eens ten onrechte geturboliquideerd of wordt zelfs misbruik gemaakt van de mogelijkheid tot turboliquidatie. De “Tijdelijke wet transparantie turboliquidatie” beoogt misbruik van turboliquidatie tegengaan en schuldeisers beschermen.

 

Op 10 maart 2022 heeft de Rechtbank Noord-Holland (ECLI:NL:RBNHO:2022:2064) een uitspraak gewezen over de gevolgen van een (achteraf) ten onrechte uitgevoerde turboliquidatie. De vraag die in deze uitspraak centraal stond was of het na een turboliquidatie van een rechtspersoon mogelijk is om ingevolge artikel 2:23c lid 1 BW de vereffening te heropenen, indien blijkt dat er toch nog een bate bestaat.

 

Deze uitspraak zal hierna worden besproken. Vervolgens wordt kort ingegaan op misbruik van turboliquidatie. Tot slot wordt de Tijdelijke wet transparantie turboliquidatie in deze blog toegelicht.

Casus

Verzoekster is de weduwe van enig bestuurder en enig aandeelhouder van Holding B.V. Na het overlijden van haar echtgenoot, is verzoekster enig bestuurder en enig aandeelhouder geworden van Holding B.V.

 

Het ontbindingsbesluit is genomen zonder rekening te houden met de persoonlijke lening van Holding B.V. aan een schuldenaar. Hierdoor heeft turboliquidatie van Holding B.V. plaatsgevonden, terwijl er nog sprake was van een bate. Verzoekster stelt dat zij geen wetenschap had van het bestaan van deze bate.

 

Op 21 februari 2017 is in het handelsregister van de Kamer van Koophandel geregistreerd dat Holding B.V. is opgehouden te bestaan, omdat er met ingang van 17 februari 2017 geen bekende baten meer aanwezig waren.

 

Oordeel rechtbank

De rechtbank oordeelt dat als een rechtspersoon via een turboliquidatie wordt ontbonden, dit ingevolge artikel 2:19 lid 4 BW inhoudt dat de rechtspersoon direct ophoudt te bestaan. Als een rechtspersoon wordt ontbonden zonder turboliquidatie, komt na het ontbindingsbesluit een vereffeningsfase tot stand waarbij de rechtspersoon ingevolge artikel 2:19 lid 5 BW, voor zover dit tot vereffening van zijn vermogen nodig is, blijft voortbestaan.

 

De rechtbank oordeelt dat, indien na de ontbinding van een rechtspersoon blijkt dat er nog een bate is, artikel 2:23c lid 1 BW de mogelijkheid biedt om de rechtspersoon te laten herleven.

 

Volgens de rechtbank staan de artikelen 2:19 lid 4 BW en 2:23c lid 1 BW op gespannen voet met elkaar indien sprake is van een onterecht toegepaste turboliquidatie. Daarom stelt de rechtbank de vraag of met toepassing van artikel 2:23c lid 1 BW heropening van de vereffening moet plaatsvinden om ingevolge artikel 2:19 lid 4 BW de ontbonden rechtspersoon te laten herleven, of dat dat niet mogelijk is, omdat de rechtspersoon op grond van artikel 2:19 lid 5 BW is blijven voortbestaan.

 

De rechtbank oordeelt dat in deze casus geen ruimte is voor heropening van de vereffening. Daaraan ten grondslag ligt het feit dat de Holding B.V. nog over een bate beschikte ten tijde van het liquidatiebesluit en verzoekster bekend was met deze bate, waardoor de Holding B.V. nooit is opgehouden te bestaan. Dit betekent dat geen beroep op artikel 2:23c lid 1 BW gedaan kan (en hoeft) te worden om de vereffening te heropenen.

 

Misbruik van turboliquidatie

Turboliquidatie is een effectieve en snelle manier om – zonder gebruikmaking van een faillissementsprocedure – een rechtspersoon te ontbinden. Als er geen baten meer zijn, kan een ontbindingsbesluit genomen worden en kan het bestuur overgaan tot uitschrijving van de rechtspersoon uit het handelsregister van de Kamer van Koophandel. De rechtspersoon is dan opgehouden te bestaan.

 

De keerzijde van deze procedure is het gebrek aan toezicht en controle. Hierdoor worden rechtspersonen nog wel eens ten onrechte geturboliquideerd, zoals in de hiervoor besproken uitspraak, of wordt zelfs misbruik gemaakt van de mogelijkheid tot turboliquidatie. Schuldeisers van de geturboliquideerde rechtspersoon hebben nauwelijks mogelijkheden om hier tegen op te komen, omdat het voor hen vaak niet inzichtelijk is of er bijvoorbeeld sprake is van onttrekkingen of paulianeuze transacties. Het bestuur van de ontbonden rechtspersoon hoeft op dit moment namelijk geen rekening en verantwoording af te leggen bij turboliquidatie van de rechtspersoon.

 

Tijdelijke wet transparantie turboliquidatie

Medio 2021 beloofde de minister van Rechtsbescherming een brede aanpak ter facilitering van een efficiënte bedrijfsbeëindiging. Kort daarop volgde het wetsontwerp van de “Tijdelijke wet transparantie turboliquidatie”. Het wetsontwerp voert tijdelijk wijzigingen door in Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek omtrent de turboliquidatie.

 

Kort samengevat wordt met dit wetsontwerp getracht misbruik van turboliquidatie tegen te gaan en schuldeisers te beschermen. Zo is in het wetsontwerp opgenomen dat bestuurders die gebruik willen maken van de turboliquidatie binnen tien werkdagen na de ontbinding van de rechtspersoon bepaalde stukken dienen te deponeren bij het handelsregister en eventuele andere registers waarin de rechtspersoon is ingeschreven. De gedachte hierachter is dat schuldeisers zich met behulp van de gedeponeerde stukken een beter beeld kunnen vormen van de actuele financiële situatie van de rechtspersoon. Het betreft de volgende stukken:

 

  • een balans en een staat van baten en lasten over het boekjaar waarin de rechtspersoon is ontbonden;
  • een slotuitdelingslijst voor zover met de resterende baten schulden zijn voldaan;
  • een toelichting op de turboliquidatie;
  • de jaarrekeningen over de afgelopen jaren als daartoe verplichtingen bestaan die nog niet zijn nagekomen.

 

Om schuldeisers die door de turboliquidatie benadeeld zouden kunnen worden te beschermen, dienen zij op de hoogte te worden gesteld van de deponeringen. Als bestuurders verzuimen te voldoen aan deze deponeringsverplichting, zijn zij strafbaar op grond van de Wet op de economische delicten.

 

Schuldeisers krijgen in het wetsontwerp ook de mogelijkheid om – wanneer zij denken dat er misbruik van de regeling wordt gemaakt – op te komen tegen de turboliquidatie. Indien vaststaat dat bestuurders misbruik maken van de turboliquidatie, riskeren zij een bestuursverbod van vijf jaren.

 

De Tijdelijke wet transparantie turboliquidatie is op dit moment nog een wetsontwerp. De consultatie ervan is op 27 juli 2021 gesloten. Het is nog onduidelijk wanneer er een wetsvoorstel wordt ingediend bij de Tweede Kamer.

 

 

Deze blog is geschreven door Ilse Harmsen met ondersteuning van Seha Guzel

Keywords

Misbruik
Ontbindingsbesluit
Tijdelijke wet transparantie turboliquidatie
Transparantie
Turboliquidatie
Wetsontwerp

Auteur(s)

Ilse Harmsen

Advocaat bij Ten Holter Noordam

LinkedIn